หลายคนอาจกำลังสงสัยว่า ทำไมผู้ป่วยที่ติดเชื้อไวรัส 19 มักเสียชีวิตจากการที่ปอดถูกโจมตีและทำงานล้มเหลว นั่นเป็นเพราะเมื่อมีสิ่งแปลกปลอมพยายามจะเดินทางเข้าไปในร่างกาย กลไกของด่านหน้าที่เราเรียกว่า “ภูมิคุ้มกัน” จะทำการดักจับไม่ให้สิ่งแปลกปลอมเหล่านั้นผ่านเข้าไปได้
แต่เชื้อไวรัสโควิด 19 ฉลาดกว่านั้น! เพราะจะอาศัยตัวรับ หรือ Receptor โดยการไปจับเข้าคู่เพื่อยึดเกาะและแฝงตัวเข้าไปในร่างกายของเราแทน โดยเมื่อ S protein ของเชื้อไวรัสจับเข้ากับ Receptor จะเกิดกระบวนการที่เรียกว่า เอนโดไซโทซิส (endocytosis) ทำให้ไวรัสเข้าสู่ร่างกายโดยสมบูรณ์และเกิดการติดเชื้อขึ้น ซึ่งตัวรับที่เป็นช่องทางให้เชื้อโควิดเข้าสู่ร่างกายของเรานั้น คือ ACE2 Receptor เป็นตัวรับบนผิวเซลล์ที่พบมากในปอดของมนุษย์เรา รวมไปถึง หัวใจ ไต และลำไส้เล็ก
การฟื้นฟูระดับเซลล์ หรือเซลล์บำบัด คืออะไร?
เมื่อเชื้อโควิดจับกับตัวรับบนผิวเซลล์ แน่นอนว่าพลังการทำลายล้าง...จะไม่ใช่แค่เรื่องผิวเผิน แต่สร้างความเสียหายได้ลึกไปถึงระดับเซลล์ ซึ่งการใช้เซลล์ที่ดีเพื่อบำบัดหรือฟื้นฟูเซลล์ที่ไม่ดี ในทางการแพทย์นั้น มีอยู่ด้วยกันหลากหลายวิธี ไม่ใช่แค่การใช้สเต็มเซลล์ (Stem Cell) ที่เราได้ยินกันอยู่บ่อยๆ แต่ยังมีการใช้เซลล์เม็ดเลือดขาว (NK Cell) ในการฟื้นฟูระบบภูมิคุ้มกันร่างกายของเราด้วย
ในขณะที่การฟื้นฟูเซลล์ที่เสื่อมสภาพด้วยสเต็มเซลล์ ก็ยังสามารถแบ่งออกได้เป็นหลายกลุ่มด้วยเหมือนกัน ซึ่ง *พญ.กุสุมา คุณาวงษ์กฤต แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านเวชศาสตร์ฟื้นฟู โรงพยาบาล BBH ได้อธิบายให้เราฟังเกี่ยวกับสเต็มเซลล์ว่า...
“Allogeneic stem cell หรือการใช้เซลล์ของมนุษย์ด้วยกันมาบำบัดรักษา เป็นวิธีที่นิยมกันมากที่สุด โดยจะมีทั้งสเต็มเซลล์จากเนื้อเยื่อ และสเต็มเซลล์จากเลือด แต่สำหรับการฟื้นฟูปอดในผู้ป่วยที่เคยติดโควิดมาแล้วนั้น จะเป็นการใช้สเต็มเซลล์จากเนื้อเยื่อ หรือ Mesenchymal Stem Cell (MSC) ซึ่งจะเข้าไปซ่อมแซมเนื้อเยื่อต่างๆ ในร่างกายที่เกิดความเสียหายได้”*อ้างอิงข้อมูลจาก Science China Life Sciences และ PHC Corporation of North America
ทำความเข้าใจใหม่! สเต็มเซลล์ไม่ใช่ยา...แต่ฟื้นฟูได้ลงลึกกว่านั้น
เมื่อป่วย ไม่สบาย ร่างกายไม่แข็งแรงเต็มร้อย การรักษาด้วยยาจะช่วยแก้ไขเฉพาะเจาะจงโรคที่เราเป็นอยู่ แต่สำหรับการฟื้นฟูภายในร่างกายด้วยสเต็มเซลล์นั้นต่างออกไป เพราะการใช้เซลล์ที่ดีเพื่อบำบัด ก็เปรียบเสมือนการส่งทีมแพทย์เข้าไปดูแลรักษาในแต่ละจุดที่กำลังเกิดการเสื่อมสภาพ ซึ่งสเต็มเซลล์แบบ MSC จะมีคุณสมบัติแสนพิเศษนี้อยู่ เพราะสามารถเดินทางไปยังบริเวณที่เกิดการอักเสบขึ้นในร่างกาย และทำการสร้างสารชีวภาพเพื่อช่วยซ่อมแซมเนื้อเยื่อ ต้านการอักเสบ รวมถึงปรับสมดุลภูมิคุ้มกันของร่างกายได้อีกด้วย
เพราะความเสียหายแม้เป็นเพียงจุดเล็กๆ แต่เมื่อเกิดขึ้นกับเซลล์ในร่างกาย อาจลุกลามกลายเป็นปัญหาสุขภาพที่รุนแรงในระยะยาวได้ โปรแกรมการฟื้นฟูสุขภาพเฉพาะบุคคล ที่รักษาด้วยสมุทัยเวชศาสตร์โดยมุ่งเน้นแก้ไขตั้งแต่ระดับเซลล์ เป็นแนวทางการรักษาที่ช่วยให้ผู้ป่วยโควิดกลับมามีสุขภาพร่างกายที่แข็งแรง...ตั้งแต่ (ระดับเซลล์) ภายในสู่ภายนอกได้